Voor kleinere motoren (tot 40 pk) worden vrijwel uitsluitend aluminium propellers toegepast. Bij de allerkleinste motoren van 2 en 2,5 pk zijn de propellers vaak van kunststof.

Bij grotere motoren kan gekozen worden tussen aluminium of RVS (Roest Vast Staal). Als er regelmatig gevaren wordt boven een rotsige bodem is aluminium beter. De propeller geeft bij een aanvaring met bijvoorbeeld een rotsblok meer mee, zodat de gevolgschade voor het staartstuk kleiner is dan bij een RVS propeller. Bovendien is de aluminium propeller goedkoper om te vervangen.

Daartegenover staat dat bij de RVS propeller de bladen dunner uitgevoerd worden, zodat de efficiency van de propeller beter wordt. Dat betekent betere prestaties en een lager brandstofverbruik. De RVS propeller is ook duurzamer tegen slijtage door cavitatie. En het oog wil ook wat: de glimmende RVS propeller is een aanwinst voor het uiterlijk van de boot.

In tegenstelling tot de meeste andere propellers zijn de bladen van de werkschroef niet gecupt, maar vlak uitgevoerd. Gecupte bladen zorgen voor een grotere aandrijf efficiency, maar dat werkt alleen bij vooruit varen. Zodra de motor achteruitslaat, bijvoorbeeld om af te remmen, is de efficiency juist veel lager. Een werkschroef heeft altijd een kleine spoed, voor veel stuwkracht. Dat is vooral nuttig op zware, niet snelvarende boten en pontons. Doordat de bladen vlak zijn is de stuwkracht ook bij het afremmen maximaal aanwezig. Ook dat is weer effectief voor een zware boot. Deze werkschroeven zijn er voor motoren van 8 tot 20 pk (afhankelijk van het merk).

Van huis uit wordt een buitenboordmotor geleverd met een zogenaamde standaard propeller. Deze is zo gekozen dat hij voldoet in combinatie met de meeste boten waarachter de buitenboordmotor gemonteerd wordt.

De belangrijkste factor voor de match tussen de buitenboordmotor en de boot is de spoed van de propeller. Die bepaalt de verhouding tussen het motortoerental en de snelheid van de boot. De spoed is de afstand die een propeller aflegt wanneer hij zich één omwenteling door het water “schroeft”. Een propeller met vlakke bladen legt een korte afstand af. Als de bladen schuiner geplaatst zijn is die afstand groter. In een vergelijking met de versnellingsbak van een auto kan je stellen dat de boot bij een kleine spoed in een lagere versnelling staat dan als de propeller een grote spoed heeft. Dat heeft invloed op de snelheid van de boot bij een bepaald motortoerental, maar ook op de trekkracht.

Om de juiste propeller te kiezen moet eerst gemeten worden welk toerental de motor draait bij topsnelheid. Dan moet het toerental in het door de fabrikant aanbevolen werkgebied liggen. Meestal is dat ergens tussen de 5000 en 6000 toeren per minuut. Aanbevolen wordt om dan ook meteen de topsnelheid te meten met een GPS.

Ga je voor een maximale snelheid, dan moet het motortoerental in de richting van de maximale waarde binnen dit gebied te liggen. Is het gemeten toerental lager dan het aangegeven werkbereik dan moet er een propeller met een kleinere spoed gemonteerd worden. Na montage van de nieuwe prop zal de topsnelheid sneller bereikt worden: de trekkracht wordt namelijk tegelijkertijd groter. Bovendien zal de topsnelheid ondanks de kleinere spoed vaak iets hoger worden, doordat de motor in z’n optimale werktoerental komt. Natuurlijk moet na het verwisselen van de propeller altijd gecontroleerd worden of de motor op topsnelheid wèl in het gespecificeerde toerenbereik komt. Omgekeerd is een propeller met een grotere spoed de oplossing wanneer de motor op topsnelheid te veel toeren maakt.

Onderstaande tabel geeft ruwweg aan wat de invloed is op het toerental als de spoed van de propeller gewijzigd wordt. Dit is gerelateerd aan PK-klasse van de motor.

Dat betekent ook dat de keuze van de spoed afhankelijk is van het gebruiksdoel van de boot. Als de boot alleen gebruikt wordt om rustig te toeren is het misschien comfortabeler om een propeller met een iets grotere spoed te kiezen (1 maat groter). Het motortoerental blijft dan lager, de boot vaart zuiniger en de motor is stiller.

Omgekeerd kan het voor waterskiën nuttig zijn juist een kleinere spoed te kiezen: de motor draait dan meer toeren en heeft meer trekkracht. De topsnelheid is dan wel beperkt doordat de motor op z’n maximale toerental begrensd wordt.

Door een breed en hoogwaardig dealernetwerk is er altijd een officiële Solas dealer bij u in de buurt voor een gedegen advies en een uitstekende service. Direct deskundig advies? Neem gerust contact met ons op.